Sesli Makale

Temmuz 2005’te yapılan zamla, İETT tam bilet fiyatı 1.3 YTL oldu.

Ertesi yıl, İstanbul’da “tek biletle yolculuk” sistemi devreye girdi ve 1 lira olan Şehir Hatları vapurları, metro ve tramvay bilet fiyatları, tam biletle eşitlendi.

2008’e gelindiğinde ise dünya büyük bir küresel ekonomik kriz dönemine girdi.

İBB yönetimi de haliyle toplu ulaşımda yüzde 4 ile 10 oranında zam yaptı ve 1.3 YTL olan bilet fiyatı 1.4 YTL oldu. Haziran 2009’da yapılan zamla bilet fiyatı 1,50 TL’ye yükseldi.

Kasım 2009’da ise güzergahın uzaması yüzünden metrobüs fiyatı 1.50 TL’den 2 TL’ye çıkarıldı. Yapılan yüzde 33’lük fiyat düzenlemesi, adeta infiale neden oldu.

Mustafa Mutlu gibi sol kalemler, “Gözünüz aydın! Çünkü; o çok beğendiğiniz belediye toplu taşıma ücretlerine yüzde 33 zam yapmış! Metroya binmenin bedeli 1,5 liradan 2 liraya çıkmış... Tüm AKP’sever dostlara hayırlı, uğurlu olsun!” yazıları yazdı.

Muhalif görüşlü vatandaşlar, “Bu zam, İBB’nin parası bittiği için halktan yardım almasıdır” dedi. Bazıları da zammı o günlerde gerçekleşen bir metrobüs kazasına bağlayarak “Metrobüs kazalarının parasını yine kullanıcılarından çıkarıyorlar” ifadeleriyle AK Partili yöneticileri eleştirdi. Gelen tepkilerin ardından açıklama yapmak zorunda kalan İBB yönetimi, “Zamlı tarifeyle 2 TL olan 42 kilometrelik güzergahtaki hat seyahat fiyatının, metrobüs olmaması ve otobüs veya minibüsle gidilmesi halinde en az 4.5 TL olacağını” belirtti.

Buna rağmen ikna olmayan İstanbul Halkevi Başkanı Oya Ersoy, İstanbul 10. İdare Mahkemesi’ne başvurarak yapılan zam için yürütmenin durdurulmasını istedi.

Başvuruyu değerlendiren mahkeme heyeti Ersoy’u haklı buldu ve “yapılan zammın makul gerekçelerinin bulunmadığına” hükmederek, oy birliğiyle zammı iptal etti.

İBB yönetimi mecburen zammı geri çekti. Aylardır zamları protesto eden Halkevleri ve öğrenci kolektiflerine üye gruplar, kararı Mecidiyeköy Metrobüs Durağı’nda sevinç gösterileriyle kutladı.

•

İBB yönetimi tam 11 ay sonra, Ekim 2010’da, bu kez ulaşıma yüzde 10 zam yapmak durumunda kaldı. Tam bilet fiyatının 1 TL 65 kuruşa yükselmesini beğenmeyen KESK, DİSK temsilcileri başta olmak üzere çeşitli sendika temsilcilerinden oluşan 200 kişilik grup, Saraçhane Parkı’nda toplanarak protesto gösterisi düzenledi. Grup adına konuşan dönemin İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Ali Çerkezoğlu, “Ulaşım, kâr kaygısı olmadan vatandaşa sunulması gereken bir haktır. Bunu parasal bir hizmet olarak sunmak, haklara saldırı ve vatandaşın hizmetini elinden almak anlamına gelir” dedi. 

Protesto ile ilgili konuşan merhum Kadir Topbaş, “İETT Genel Müdürlüğümüz, yılda 138 milyon lira zarar ediyor. Zammı makul seviyede tutmaya özen gösterdik” diyerek, öfkeli kalabalıktan anlayış beklediklerini söyledi. Buna rağmen Tüketiciyi Koruma Derneği Genel Başkanı Şükran Eroğlu, İdare Mahkemesi’ne başvurarak yüzde 10’luk zammın iptali için dava açtı. 

•