Sesli Makale

Başta İstanbul olmak üzere büyük şehirlerde yaşanan konut sorunu bir süredir gündemimde. Nüfus yoğunluğu nedeniyle konut bulma zorluğu, bir yandan da emlak siteleri, emlakçılar, ev sahipleri, krizi fırsata çevirmeye çalışan dolandırıcılar ekseninde yaşananlar ve ev bulamadığı için düğün tarihi alamayan, tayini çıktığı halde ailesini getiremeyen veya ev sahibi evden çıkma baskısı yaptığı için yeni ev bulma telaşına düşen, astronomik rakamlar dayatılan, “ev satılacak evden çıkarılacağım” derdiyle yaşayan kiracılar gibi birçok etken durumu içinden çıkılmaz bir hale getiriyordu. Tam bu noktada yapılan yasal düzenlemeler kaosa dönüşmek üzere olan bu gidişata “dur” diyecek diye umut ediyorum.

Özellikle ilan sitelerine dikkat çeken yazımdan sonra çok sayıda mesaj geldi. İlk kez ev sahibi olacaklar için toplu konut ve destek girişimleri bir yandan ilan siteleriyle ilgili getirilen düzenlemeler diğer yandan büyük bir boşluğu dolduracak gibi görünüyor. Ama tam da bu noktada dikkat edilmesi gereken bir mesele hatta büyük bir sorun daha var.

Ev sahiplerinin yapacakları zammın yüzde 25 oranını aşmayacak olması birçok mağduriyetin önüne geçecek önemli bir gelişme. Ancak bu durum başka bir mağduriyet doğurabilir. Düzenlemelere ilişkin bilgiler duyulduktan kısa süre sonra çok yakın çevremizden peş peşe aynı haberler gelmeye başladı. Yüzde 25’lik zammı az bulan ev sahipleri, hâlihazırdaki kiracılarını ‘evi satıyorum’ bahanesiyle çıkarma telaşına düştü. Bahane diyorum çünkü evler kâğıt üzerinde satılıyor.

Emlakçılar tarafından aranan kiracılar, “ev sahibiniz evi satışa çakardı, ilk teklifi size yapıyoruz, eğer almayı düşünmüyorsanız evi boşaltana kadar satıcılara ev göstermek için evinize geleceğiz” diyorlar. Bazen bu ‘ev gösterme’ işi bir mobbinge dönüşüyor. Eve talip olan kişiler, kiracıların yanında “Biz hemen oturmak istiyoruz. İlk evimiz. Kiradan kurtulmak istiyoruz” gibisinden cümleler kuruyorlar. Ev sahibi de “paraya sıkıştım” diyerek evini satıyor. Bu durumda kiracılar vicdanlarıyla baş başa bırakılıyor. Evin en kısa sürede boşaltılması için baskı oluşturuyor. Lakin bu acele satışların kaçta kaçı gerçekten yapılıyor diye sormak gerekiyor. Çünkü çoğu zaman ‘hülle’ yöntemiyle kâğıt üstünde aileden birine yapılan sahte bir satış söz konusu. Çevremde bu baskıya maruz kalan birçok aile var. Kâğıt üstünde de olsa bu satışların bir maliyeti var, ‘değer mi’ diyenler olacaktır. Hesaplayınca değiyor. Özellikle de kiracılar eskiyse. Örneğin İstanbul Başakşehir’de orta seviye bir sitede 3 bin lira kira ödeyen bir eski kiracı, evden çıktığı anda yeni kira 8-10 bin TL arasında oluyor. Aradaki fark bir yılda 80 bin TL’yi buluyor. Sahte satış ise düşük rayiç bedelle 40 bin TL’ye yapılıyor. Bir sonraki yıl ise ev sahibi için bir önceki yıla göre yüzde 400 kâr demek.