Sesli Makale

Süper Güçler arasında bir tür hesaplaşmanın arifesinde, kimin hangi cephede duracağına ilişkin yoklamalar/pazarlıklar sürerken, Biden-Putin görüşmeleri sadece Batı kompartımanlarında değil, dünya tarafından dikkatle izleniyordu…

Nitekim, Rusya’nın önerdiği ve ABD’nin de masaya oturmaya ‘nazlandığı’ ‘Güvenlik Garantileri’ dosyası bu ay içinde, NATO, AB, kıta Avrupası’nın çekirdeği kabul edilen Almanya-Fransa artı İngiltere’yi de kucaklayarak uzun masalarda konuşulacak…

Yerküre ahalisi de bu mahfillerden çıkacaklara bakarak, ABD-Çin-Rusya üçgeninin kuracağı yeni düzenle, kendi payına düşeceklere ilişkin ipuçları elde edecek. Bu yüzden tam son Putin-Biden görüşmesinin içeriği/sırları eldeki verilerle incelenecekti ki..

Bir ‘sürpriz’ çıktı ortaya…

DİKKAT DİKKAT: BU BİR ‘BMGK’ BİLDİRİSİDİR!..

ABD-Rusya-Çin-İngiltere ve Fransa, başkanlık seviyesinde resmi sitelerinden yayınlayarak ortak bir açıklama yaptılar…

‘Nükleer silahların yayılmasından ve nükleer savaştan kaçınılması gereğinde’ anlaştıklarını duyurdular, stratejik risklerin birincil sorumlulukları olduğunu üstlendiler.

Bir paragrafını alalım; “Çok büyük bir alana etki eden sonuçları olacağından nükleer silahların-varlıklarını sürdürdükleri müddetçe-savunma, caydırma ve savaşın önlenmesi amaçlarına hizmet etmeleri gerektiğini teyit ederiz. Bu tip silahların yayılmasının önlenmesi gerektiğine inanıyoruz”…

Ellerindeki nükleer silahların akıbetine ilişkin herhangi vaatte bulunmazken, ‘yayılmasına’ karşı olduklarını söylüyorlar. ‘Bizdekiler duracak, sizdekiler durmayacak’ sayabilirsiniz. Yani ortak mesajın ilk muhatabı, bu silaha sahip olmak isteyen veya üzerinde çalışanlara yönelik ihtar. İran, Pakistan, Hindistan, İsrail, Türkiye, Ayrı bahisler…

BMGK özelinden çıkarırsak, Çin’in açıklamaya ortak olması diğer dikkat çekici nokta. Uluslararası anlaşmalara yapılan atıf, Trump döneminde ABD’nin çekildiği/yüz vermediği eski uzlaşıların eritildiği döneme gönderme mi? O politikaların amacı, Çin’i de nükleer mutabakatlara dahil etme olarak tarif ediliyordu. Yani Rusya ve ABD’yi ‘tutan ve denetleyen’ mekanizmalara Çin’in bu yolla sokulması hesaplanıyordu. Ortak çıkış, Çin’i zorlayıcı daveti aşarak yola getiriyor/katıyor mu?..

Yani, hem ‘mini nükleer silahların’ gelişmekte olan ülkelere inme ihtimalini engelleme hem de büyük fakat ‘düzen dışı’ güçlerin de denetlemeye girmesinin yolu, müzakere masası açılıyor mu? Nihai olarak bu berbat silahlardan arınmış bir dünya hedeflediklerini de söylüyorlar ama o kısmına kulak asmayın. Neticede bu bir ‘BMGK’ bildirisidir! Düzenin ta kendisi konuşuyor yani…

Hülasa, sürprizin paketi bu. Mazrufu takip edeceğiz. Ama bu gelişmenin, Rusya ve ABD arasında Avrupa sınırlarında gelişen-gerçeği dünya ölçekli-süreçten bağımsız olduğu düşünülemez…

Merakımız, ortak açıklamanın Putin-Biden al-verinin parçası olup-olmadığını kapsamalı…

‘SALAM DİLİMLERİ’…

2021 sonunda gerçekleşen 50 dakikalık süper zirve, Ocak ayında gerçekleşecek, NATO, AGİT, ABD’nin Rusya’yla buluşmalarını (Cenevre) tetikledi, daha doğrusu bu oturumlara giydirilecek…

Konu malum, Rusya’nın ‘üzerimize/Doğu’ya artık gelmeyin, sınırlardaki yığınakları çözün’, bunları da anlaşmalara bağlayalım’ talebi. ABD’nin şartları kabul ettiğine ilişkin izlenim yok. Tersine, “niyet beyanında bulunmadık” çizgisindeler…

Rusların Ukrayna’ya yürümesi halinde ‘ağır ekonomik yaptırımlar geleceğini’ söyleyen ABD’ye karşı Moskova, ‘ipler tamamen kopar’ taşını ileri sürüyor.

Yani, Moskova’nın ‘güvenlik garantilerine’ ilişkin bir ABD yaklaşımı yok ortada. Kremlin’e göre ABD meseleyi anlıyor. Fakat ‘kendi endişeleri’ var!

Washington için çok çok, “tutumumuz müttefiklerimizle konuşarak alacağımız kararlardır, başkaları belirleyemez” kabulü söylenebilir. Yani, ‘Rusya’ya kalmaz, Ukrayna’nın ne yapacağını dikte edemez’.

Burada ‘asıl bilinmeyeni’ artık konuşmamız gerekiyor; Rusya’nın talepleri gerçekleşmezse Putin ne yapacak?..

Çünkü Amerika bu talepleri sanki küçümsüyor. Hatta garip buluyor. Washington’un özeti şu; ‘Kiev’in üzerine gidersen ekonomik ve askeri maliyet ödersin. Gel bunun yerine, diplomasiyle gerilimi düşürelim’. (Bu yaklaşım ancak kendini avantajlı hissetmekle olur. Oysa tek başarı, Almanya, Fransa, İngiltere’nin meselede ABD’ye görece yakın tutulması.)

Güzel de, Rusya’nın derdi zaten bu; 1990’dan beri konuşa konuşa bizi ‘salam gibi dilimlediniz’ diyorlar.

ABD VE RUSYA’NIN ‘İÇ’ KORKULARI…