Sesli Makale

Sosyal medya başta olmak üzere dijital ve geleneksel medyada; yalan, ırkçılık, din düşmanlığı ve ahlaksızlık gibi toplumları çürüten içeriklerin özellikle Türkiye’de yaygınlaştırılması, bu alanda kapsamlı hukuki tedbirlerin artırılmasını zaruri kılıyor. Sosyal medya ve diğer platformlarla ilgili düzenlemenin şart olduğunu istatiki veriler de ortaya koyuyor.

Dijital ortamda yalan rüzgârı

Siyaset, ekonomi ve toplumsal olaylarda tahribat gücü yüksek kitlesel bir silaha dönüşen sahte habercilik ile mücadelenin hukuki boyuta taşınması gündemde olan ülkemiz, bu hususta adeta yalan bombardımanına tabi tutuluyor. Başkan Erdoğan liderliğindeki Türkiye’nin Batı’nın boyunduruğundan kurtularak küresel dengeleri değiştirecek güce erişmesi karşısında devreye sokulan medya organlarının had safhaya ulaşan yalan ve dezenformasyonu, bilimsel raporlara yansımaya devam ediyor. Sosyal medya başta olmak üzere dijital ve geleneksel medyada üretilen yalanlarla ilgili Statista raporunun ardından, Oxford Üniversitesi’nin geniş çaplı araştırmasında, dünyada uydurma habere rastlanma oranında Türkiye’nin yüzde 49’la zirvede yer aldığı belirlendi.

Sahte haberde Türkiye zirvede

Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü 2018 Dijital Haberler Raporu’na göre, Türkiye, 37 ülke arasında en fazla yalana maruz kalan ülke. Araştırmada Türkiye insanına yöneltilen “Geçtiğimiz hafta içinde aşağıdakilerden hangileriyle bizzat karşılaştınız?” sorusuna katılımcıların yüzde 49’u “Siyasi veya ticari sebeplerle tamamen uydurma haberler” cevabını veriyor. Uydurma haberde 37 ülkenin toplam ortalaması sadece yüzde 26.

Haber için oran düşüyor

Yalan haberde Türkiye’yi % 44’le Yunanistan takip ederken, bu oran ABD’de %31, İngiltere’de %15, Almanya ve Danimarka’da %9 olarak ölçüldü. Ülkemizde sosyal medya ve diğer plarformlarda geniş kapsamlı düzenleme yapılmasının zaruretini gözler önüne seren araştırmada “toplumun habere güveni” konusunda Türkiye, 37 ülke arasında 27’nci sırada yer aldı.

Araştırma raporuna göre, Türkiye’de haber için sosyal medya kullanımında düşüş var. 2016’da %73 olan haber için sosyal medya kullanımı, 2018’de %66’ya gerilemiş durumda. İki yılda %7’lik düşüş, sosyal medyadaki kirliliğin göstergesi oldu.

Gençlerin yüzde 72’si sosyal medya terörüne maruz kalıyor

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın yayınladığı 160 sayfalık Sosyal Medya Raporu’na yansıyan Statista verileri, Amerikan sermayeli Facebook’ta yılda 7 milyon içeriğin şikayet konusu olduğunu göstermişti. Sosyal medyada son 3 ayda yalan haber, ırkçılık, cinsellik, din düşmanlığı gibi rahatsız edici içeriklerle karşılaşan 16-24 yaş arası gençlerin oranı ise %72 gibi korkunç bir oranla kayıt altına alınmıştı. Bulgulara göre; sosyal medyada gençlerin %52’si en az bir kez ırkçılığa, %52’si cinsel içeriğe, %46’sı din düşmanlığına rastladığını belirtmişti.