Sesli Makale

Karabağ'da kısa bir süre önce yükselen gerilim Brüksel’de Avrupa Konseyi Başkanı Michels’in arabuluculuğunda Azerbaycan ve Ermenistan liderlerinin görüşmesine evrildi. Konsey’den yapılan açıklamada “Dışişleri Bakanlarına gelecekteki bir barış anlaşmasının hazırlanması konusunda çalışma talimatı verilmesi kararlaştırıldı.” denildi.

Bu görüşmelerin sürdürülebilirliği ve varacağı netice Türkiye-Ermenistan arasındaki normalleşme adımları için de büyük önem taşıyor. Zira iki ülkenin yaşayacağı gerginlik ya da çözümsüzlük Türkiye’nin duruşunu da etkileyecektir.

Böyle irdelendiğinde görüşmenin içeriğini ve önemini şu şekilde sıralamak mümkün:

- Nihai anlaşma bir yana Brüksel üzerinden ilerlemelerin öncelikle sınırların belirlenmesi konusunda olacağı anlaşılıyor. Zira 26 Kasım 2021 tarihli Soçi Bildirisi’ne de atıfta bulunularak Nisan ayı sonuna kadar bir Ortak Sınır Komisyonunun toplanması da kararlaştırıldı. Komisyonun görevi, hattın çizilmesinin yanında hat boyunca istikrarlı bir güvenlik durumunun sağlanması olacak. Fakat burada Ermenistan’ın Sovyet döneminde var olan sınır çizgisini gündeme getirme çabası hem Rusya’yı Ermenistan lehine yönlendirmek hem de son kaybedilen topraklardan aşındırma niyeti taşımaktadır. Paşinyan ülkesindeki muhaliflerin protestoları eşliğinde gitmişti Brüksel’e… Bu eğilime sahip olanlarda “Barış anlaşmasının bir taviz metnine dönüşeceği” iddia ediliyor.

- Son gerginliğin sebebi olan Ferruh çevresindeki durum açıklama metninde yer almadı. Hatırlarsanız Azerbaycan toprak bütünlüğünü sağlamak üzere burada mevzilenmişti. Paşinyan görüşme sonrası kabine toplantısında “Brüksel platformunda daha fazla tartışılmasını uygun bulmadım. Türkiye ve Rusya’da olmalı” dedi. Yine Dağlık Karabağ ifadesi de yoktu. Ermenistan’ın AGİT Minsk gurubu ülkelerinden (özellikle Fransa’dan) beklediği buranın tanınmasıdır. Azerbaycan ise “Dağlık Karabağ diye bir yönetim yoktur sadece Karabağ vardır.” Tezini hakim kılmak istemektedir. Güney Kafkasya ifadesinin yerleştirilmesi de hem Azerbaycan’ın hassasiyetinin bir sonucu hem de meselenin bölgesel barış ekseninde değerlendirilmesi hedefinin bir ifadesiydi.