Sesli Makale

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin’in geçen hafta cuma günü dört saatlik Soçi zirvesinin hemen ardından en dikkati çeken gelişme, Batı’nın, medyası aracılığıyla, üstelik başka ülkelerin istihbarat birimlerine dayandırarak geçtikleri aslı astarı olmayan haberler ve yine medyası aracılığıyla Türkiye’ye “yaptırım” sopası sallamasıydı. Bu durum hem yakışıksız hem de aynı zamanda trajikomikti. Tüm dünyanın ama özellikle de Avrupa’nın iki ana sorunu var:

Tahıl ihtiyacı

Kış yaklaşırken doğalgaz ihtiyacı

Bu ana sorunlar ortadayken Soçi’de ne oldu sorusunun yanıtlarını vermeye çalışalım:

TÜRKİYE YAPTIRIMLARI DELMİYOR

İki ülke arasında ticaret ve ekonomi alanında kaleme alınan metin, “niyet mektubu” özelliğinde.

Üst düzey yetkililerin verdiği bilgiye göre: “İki ülke arasındaki mutabakatta Türkiye’nin yaptırımları delmesi gibi herhangi bir adım ya da uzlaşma sözkonusu değil.”

Tahıl ve doğalgaz ihtiyacı olan Batı ile adeta dünya tarafından tecride alınan Rusya arasındaki tek köprü Türkiye.

Türkiye’nin açık pazar olduğu, kapısının da tüm dünyaya açık olduğu unutulmamalı.

TAHIL KORİDORU İŞLİYOR

Dünyanın ihtiyacı olan buğday ve başka ürünler için de tahıl koridoru Türkiye’nin sayesinde işliyor. BM hem Ukrayna ile hem de Rusya ile anlaşma yaptı. Anlaşmadan ve işleyişten iki taraf da memnun. Hatta Ukrayna Tarım Bakanı, geçtiğimiz günlerde görüştüğü Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi’ye, “Türkiye’nin duruş ve pozisyonuna saygı duyuyoruz” dedi. Gelelim madde madde ayrıntılara:

BM-Ukrayna, BM-Rusya arasında yapılan mutabakatlardan Rusya da yararlanacak. Yani Rus tahılı da ihtiyacı olanlara bu koridordan gönderilecek. Bunun için BM Genel Sekreteri tarım ürünlerine yaptırım olmadığını dünya liderlerine bir kez daha hatırlatacak.

Ukrayna’nın tarımla ilgili devlet ofisinde 19 milyon ton buğday var. Ukrayna özel sektöründeki rakam ise henüz bilinmiyor. Yani Ukrayna’dan da sevkıyatlar sürecek.

İKİ ÜLKE ARASINDAKİ TİCARET

Rusya-Türkiye arasında mutabakata varılan en dikkat çekici madde, doğalgaz alımının bir kısmının ruble ile yapılacak olması. Kur baskısını ve Türkiye’nin bu alanda dolar ödemesini azaltacak olması açısından önemli görülüyor.

Kış yaklaşırken ABD’nin tüm baskı ve arayışlarına rağmen Avrupa ne yapacak? Putin’in Türk topraklarından geçen Türk Akımı projesinin daha güvenilir olduğunu söylemesi dikkat çekici. Türk Akımı birçok Avrupa devleti için bu kış önem arz edecektir.

TERÖRLE MÜCADELE

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin ile yaptığı görüşmede PKK/YPG/PYD terör örgütleri ile mücadelenin önemini ayrıntıları ile anlattı. İki ülke arasında 2019 tarihli mutabakatı da hatırlatarak Tel-Rifat ve Menbiç bölgelerinden terör örgütlerinin temizlenmesini gündeme getirdi. Gazetecilere yaptığı açıklamada ise “Eğer istihbaratımız Suriye istihbaratıyla çalışmayı yürütürken, buna rağmen hâlâ orada terör örgütleri fellik fellik at oynatıyorsa bu konuda bize destek vermeniz gerekir diyoruz” ifadelerini kullandı. Gelelim bu konunun perde arkasındaki bilgilere:

Rusya, Ankara ile Şam rejimi arasındaki Adana mutabakatının revize edilmesini masaya getirdi. Ancak, Ankara gelinen noktada bunu gerçekçi bulmuyor.

İstihbarat örgütlerinin üzerinde bakanlar arası bir görüşme olur mu? Acaba Rusya ve İran böyle bir ilişkiyi gerçekten ister mi? Kendilerinin olmayacakları ikili görüşmelerden ne kadar haz ederler?

Ruslar tabii ki Suriye’de bir operasyon tercih etmiyor. Belli ki Şam rejimi ile Türkiye’nin güvenlik kaygıları doğrultusunda da görüşmeler başlamıştır.

“Türkiye’nin talepleri yerine getirilmez, Türkiye müdahalede bulunursa” alternatifinin de görüşüldüğünü söylemek lazım. Bu durumda Rusya’nın Türkiye’ye karşı tavrının değişmeyeceğinin de altını çizelim.

TARIMDA PEŞ PEŞE ADIMLAR GELİYOR

SOÇİ dönüşü İstanbul’dan Ankara’ya gelirken Tarım Bakanı Vahit Kirişçi ile sohbet imkânımız oldu. Dünyadaki kıtlık, küresel ısınmanın getirdiği ve getireceği sorunlar, gıda enflasyonu konusunda peş peşe yeni adımlar geliyor. Burada sadece birkaçından bahsedeceğim.

Türkiye’nin iç tüketimde buğday ile ilgili bir sıkıntısı yok.