Biraz paradoksal görünse de 19. yüzyıl Fransız iktisatçısı Frederic Bastiat'a atfedilen 'mallar sınırları geçmediğinde askerler geçer' şeklindeki anlayış günümüz dünyasında tamamen felç olmuş durumda. Yani artık ne mallar ne de askerler sınırları geçebiliyor. Çünkü her yerde kaos ve kronik bir düzensizlik hakim.
Çünkü küreselleşme yerine bölünmüş ve bloklara ayrılmış bir dünyaya doğru ilerliyoruz.
Bu yeni çok kutuplu dünyadaki mücadelelerin eskilerden en ayırt edici niteliği ise jeo-politik hedeflerin ekonomik kararları şekillendirmesi. Bütün bu gelişmeler II. Dünya Savaşı sonrası kurulan emperyal statükonun temellerini kökünden sarsıyor. Bir bakıma küçük büyük her ülke için alarm zilleri çalıyor.
Bu bağlamda İsrail'in Gazze'deki barbar katliamları da Ukrayna'da iki yıldır devam eden çatışmalar da ABD'nin siyasi hedefleri uğruna desteklediği büyük güç mücadelesinin birer cephesidir.
Zira ABD gibi rakibi revizyonist konumdaki ülkeler de artık ticari ortaklarını ekonomik çıkarlarından çok ulusal güvenlik kaygılarına dayanarak belirliyor.
***
Bu anlamda ABD liderliğindeki Atlantik bloğu da Çin ve Rusya liderliğindeki Asya-Pasifik bloğu da giderek kapalı birer ekonomi-politik ittifaka doğru evriliyor. Dolayısıyla her iki cephedeki aktörler artık ticaret ve yatırım akışlarını jeo-politik hatlara yönlendiriyor.
Ukrayna kriziyle birlikte Almanya'nın biten Mavi Akım-2 projesinden vazgeçip Rusya yerine enerjisini daha pahalı da olsa ABD'den almaya başlaması, bu yeni anlayışın en somut göstergesidir.
Uzmanlar bu yeni dalgayı 'yeni ticaret geometrisi' diye tanımlıyor. Bu yeni dalganın etkisi ve Batı yaptırımları nedeniyle Rusya'nın ticareti Avrupa'dan uzaklaştı.
Çin hâlâ ABD'nin önde gelen ticari ortağı olsa da teknoloji savaşları ve tarifeler gibi jeo-politik endeksli kararlar iki ülkenin ticaret kalıplarını ve finansal modellerini değiştiriyor.
Çin artık Küresel Güney ile ABD, AB ve Japonya'nın toplamından daha fazla ticaret yapıyor. Giderek daha fazla ülke ticarette dolar dışındaki para birimlerini kullanmaya çalışıyor.
***
Hiç yorum yapılmamış
1169 kez izlendi
964 kez izlendi
633 kez izlendi
1532 kez izlendi
YORUM YAPIN
Yorumlarınız editörlerimiz tarafından okunup onaylandıktan sonra yayına alınacaktır.