Sesli Makale

Bu esnada İdlib, Suriye’nin dört bir tarafından kaçan veya çıkmak zorunda bırakılan muhalif asker ve sivilin sığınma mekanına dönüştü. Vilayette yaklaşık 2 milyon Suriyelinin yaşadığı tahmin ediliyor. HTŞ, Ahrar’uş-Şam, Feylak’uş-Şam, ÖSO gibi gruplar vilayeti eşit olmayan etki alanlarına bölmüşlerdi. Son haftalarda HTŞ ile sahadaki en kalabalık gruplardan olan Ahrar arasındaki çatışmalar tüm dengeleri değiştirdi. Ahrar’ı askeri olarak hezimete uğratan HTŞ, vilayetteki kritik noktaları ele geçirdi, Ahrar’ı bir kez daha böldü ve vilayeti mutlak kontrolü altına aldı. Elbette tüm vilayete hakim değil, İdlib’de HTŞ harici grupların da kontrol ettiği noktalar var. Fakat kendi kendini doğrulayan bir kehanet gibi HTŞ’nin artık İdlib’in reeldeki tek mutlak gücü olduğunu söyleyebiliriz.

HTŞ sadece Nusra’dan yani Şam’ın Fethi Cephesi’nden yani Suriye El-Kaidesi’nden oluşmuyor. İçerisinde irili ufaklı birçok grup barındırıyor. Fakat HTŞ içerisinde Nusra’nın borusu ötüyor. Nusra etrafına topladığı grupları, hatta şu günlerde kurmaya çalıştığı ‘sivil idareyi’ bile kendisine örtü olarak kullanıyor. Nusra’nın din adamları dini, siyasi, askeri yaşamı domine ediyor.

Nusra’nın DEAŞ’tan ince çizgilerle ayrılan sapkın (bknz. Ahrar’a karşı intihar saldırıları) ideolojisi ve sorunlu ontolojisi, başından beri olduğu gibi son günlerde de Suriye’yi başka bir felakete sürüklüyor. ‘Suriye Devriminin’ terör çerçevesine sokulmasına hizmet eden Nusra, son yıkıcı hamlesiyle Suriyeli muhalifleri en fazla da İdlib’e sıkışmış 2 milyon Suriyeliyi ateşe atıyor. Sahi El-Kaide’nin elinin değdiği ve harap olmayan bir İslam coğrafyası var mı?

Nusra tıpkı DEAŞ gibi kendi kendini doğrulayan bir kehanete dönüştü. Sayıları çok azken, ılımlı muhalefet ise sayıca çok ve milliyken ılımlı muhalefete kimse adamakıllı destek vermedi. Herkes bir avuç El-Kaideci yüzünden Suriye muhalefetini radikalizmle bağdaştırdı ve sahipsiz bıraktıkları Suriye’yi radikalizme teslim etti. Ilımlı muhalefetin desteklenmediği veya ılımlı muhalefet diye savaş tüccarlarının desteklendiği ortamda, global finans ağına sahip olan ve askeri açıdan deneyimli radikaller güç kazandı. Bu en başta Esed rejiminin işine geldi.