Sesli Makale

İçinden geçmekte olduğumuz günler ve kısa vadeli geleceğimize dönük olarak gündelik hayatımızı en fazla ilgilendiren gündem konusu ne olmalı sorusuna bir karşılık arıyorsanız, buna cevap olarak ‘enerji’ dememde hiçbir sakınca bulunmuyor.

Kapıya dayanan kış öncesi bu alanda olmadık gelişmeler yaşanıyor zira.

Doğalgaz, elektrik ve kömür fiyatları, özellikle Avrupa ülkelerinde alıp başını gitmiş durumda.

Malum, ekonomide temel kuraldır:

Bir ürüne talep çok ama arz düşükse, o ürünün fiyatı yükselir.

Bu sonbaharda büyük ölçüde pandemiye bağlı gerekçeler nedeniyle üretim azalıp talep artınca enerji fiyatları fırladı.

Durumu anlatmak için, Enerji Bakanı Fatih Dönmez’in geçen hafta katıldığı NTV yayınında verdiği bilgilerden yararlanalım.

Ama öncelikli olarak Bakan Dönmez’in, “Ben 30 yıldır bu sektörün içerisindeyim böyle bir dönemi hatırlamıyorum” şeklindeki sözlerini aktararak başlayalım.

AVRUPA’DA ENERJİ KRİZİ: DOĞALGAZ VE ELEKTRİK FİYATLARINDA BÜYÜK TIRMANIŞ

Spot piyasa denilen, günlük elektrik ve gaz ticaretinin yapıldığı piyasalardaki anormallikleri görmek için Bakan Dönmez’in geçen hafta aktardığı şu rakamlara bakalım:

İtalya’da elektrik fiyatları, yılbaşına göre yüzde 274 artmış durumda. İspanya’da yüzde 234, Yunanistan’da yüzde 229, Bulgaristan’da yüzde 201, Almanya’da yüzde 183, Fransa’da yüzde 165, İngiltere’de yüzde 145 artmış durumda.

Türkiye’de ise bu rakam yüzde 70.

Şimdi de Avrupa’da doğalgaz borsalarındaki fiyatlardan iki tane örnek:

Hollanda borsasında doğalgazın fiyatı yılbaşından bu yana tam yüzde 362 artış göstermiş durumda. İngiltere’de bu oran yüzde 285.

TÜRKİYE’DE DOĞALGAZ VE ELEKTRİK FATURALARININ YARISINI HÜKÜMET KARŞILIYOR

Enerji Bakanı Dönmez, “Enerji fiyatlarının küresel ekonomileri allak bullak ettiği bir dönemde, maliyet artışlarının vatandaşlarımıza en az seviyede yansıması için elimizden gelen bütün çabayı ortaya koyuyoruz” şeklindeki sözleriyle Türkiye’deki durumu özetliyor.

Yukarıda aktardığımız rakamlarda olduğu gibi, elektrik ve doğalgaz maliyetleri konusunda Avrupa’dan çok daha iyi durumdayız.

Bir de, toplam maliyetlerin aşağı yukarı yarısı hükümet politikası doğrultusunda halka yansıtılmıyor.

Yılbaşından bu yana, doğalgaza toplamda yüzde 18 civarında zam yapıldı. Elektrikte ise, yüzde 21 civarında.

Eğer maliyetler olduğu gibi faturalara yansıtılmış olsaydı, evlerimize gelen faturalar, muhtemelen iki katına çıkmış olacaktı.

Mesele sadece enerji fiyatlarındaki artış meselesi de değil.

Bir de Türkiye’nin Avrupa’dan yine pozitif anlamda ayrıştığı ‘tedarik’ meselesi var.

Avrupa, Rus gazını getirmesi için inşa edilmekte olan Kuzey Akım Projesi’ni Amerika’nın yaptırım tehditleri nedeniyle hala bitiremedi.

Türkiye ise, boru hatları kapasitesi bakımından da iyi durumda. Türk Akım ve TANAP hatları gaz akışı için hazır durumda.

Ayrıca, zaten eskiden beri çalışmakta olan hatlar var.

Gerisini Enerji Bakanı Dönmez’in sözleri üzerinden aktaralım:

“Karadeniz’den Mavi Akım, Azerbaycan’dan gelen hattımız, İran’dan gelen hattımız. Bir de biz bunlara iki tane de FSRU diye isimlendirdiğimiz yüzer LNG terminali ekledik. Doğal gaz yeraltı depolarının kapasitesini ekledik ki bugün itibariyle 4 milyarın biraz üzerinde depolama kapasitesine sahibiz ki büyük oranda da şu anda dolu. Önümüzdeki 1 ay içerisinde tamamını da doldurmuş olacağız. Teknik olarak, altyapı olarak herhangi bir sorun yok.”

KARADENİZ GAZININ TÜRKİYE İÇİN HAYATİ ÖNEMİ

Elektrik, petrol ve doğalgaz, hatta kömür fiyatlarının fırladığı bir dönemde, ülkeler için kendi enerji ihtiyaçlarını karşılamanın önemi daha bir artmış oluyor.

Türkiye için bu yıl doğalgaz kullanımının artmasının bir başka nedeni de, yaşanan kuraklık nedeniyle HES’lerden yeterli ölçüde yararlanılamamış olunması.

Her durumda, bütün yollar, kendi enerjinizi ne ölçüde karşılayabildiğiniz sorusuna çıkıyor.

Türkiye, bilindiği üzere 2020 yazından itibaren Karadeniz’de bulduğu doğalgaz rezervleriyle küresel ölçekte müthiş bir atak yaptı.

Keşfedilen bu gazın 2023’ten itibaren, yani şunun şurasında 2 yıl sonra hanelerimizi ısıtmaya başlayacağını biliyoruz.

yazının devamı