Sesli Makale

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmaları sadece iç siyasete ilişkin yapacağı açıklamalar üzerinden takip edilmiyor.

Dünya olayları hakkında ne diyeceği de merak ediliyor. Çünkü Erdoğan bir dünya lideri. Erdoğan’ın konuşmasını AK Parti grubunda izledim. İsrail’in Gazze’ye yönelik katliamı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın öncelikli gündemiydi.

İTİDAL TAVSİYESİ

7 Ekim günü Hamas’ın İsrail’e yönelik eylemi gerçekleştiğinde AK Parti’nin kongresi vardı. Erdoğan, kalbi Filistin davasıyla atan AK Partilileri coşturacak bir konuşma yapmak yerine taraflara itidal tavsiye etti.

İLKELİ TAVIR

Hamas’ın sivillere yönelik eylemlerini kınadı. İsrail’i sivil katliamı konusunda uyardı. “Savaşın da bir ahlakı olduğuna, tarafların da buna riayet etmesi gerektiğine inanıyoruz. İsrail topraklarındaki sivillerin öldürülmesine açıkça karşı çıkıyoruz. Aynı şekilde Gazze’deki masumların hiçbir ayrım gözetilmeden sürekli bombardımana maruz bırakılarak katledilmelerini de asla kabul etmiyoruz” dedi.

İlkeli tavır budur. BM Genel Kurulu’nda Filistin’in sesi olmuş bir Erdoğan açısından çok değerli bir çizgiydi bu. Ateşkesin sağlanması ve savaşın sona ermesi konusunda bir misyon üstlenebilecekse, iki tarafa da söz söyleyebilecek bir mesafede durmak gerekiyordu. Erdoğan bunu sağladı.

HEM ABBAS’LA HEM HERZOG’LA

Çünkü Erdoğan aynı zamanda hem Mahmut Abbas’la hem Herzog’la görüşebilen bir lider. Türkiye hem Filistin’le hem İsrail’le diyaloğu olan bir ülke. Savaşın ortasında dünya için en gerekli olan da bu. Rusya-Ukrayna savaşında Erdoğan’ın hem Putin’le hem Zelenski ile görüşebilen bir lider olmasının, Tahıl Koridoru ve esir değişiminde ne denli önemli olduğu anlaşıldı.

ARABULUCULUK ÖNERİSİ

ABD ve Avrupa, İsrail’in yanında yer aldığı için dünyada bu rolü oynayabilecek çok az sayıda ülke ve lider var. Onların başında Erdoğan geliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan da “Türkiye olarak arabuluculuk ve adaletli hakemlik dahil üzerimize ne düşüyorsa yapmaya hazırız” diye çağrı yaptı.

SABIR TAŞI ÇATLAMAK ÜZERE

ERDOĞAN başından itibaren itidalli hareket ediyor. İsrail ve Filistin’e itidal tavsiye ediyor. ABD’ye yangına körükle gitmemesini öneriyor. Ama tek başına Erdoğan’ın itidalli olun demesiyle olmuyor. İtidal tavsiye etmek, giderek İsrail’in katliamlarına sessiz kalma noktasına doğru ilerliyor. Gazze’deki sivil katliamı karşısında tavır almak gerekiyor. Görüyorsunuz savaş İsrail’in Gazze’de sivil katliamına dönüştü. Erdoğan’ın itidal çizgisi önemli ama bunu ne kadar sürdürebilir bilemiyorum. Çünkü sabır taşı çatlamak üzere.

SAVAŞ DEĞİL KATLİAM

Rusya ile Ukrayna savaş halinde. Ama Kiev’in suyunun, elektriğinin kesilmesi söz konusu olmadı. Ama Gazze’de savaş doğrudan sivil insanları hedef aldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da “Bir şehrin suyunu, elektriğini, giriş çıkışlarını kesip, altyapısını çökerterek, camisinden kilisesine tüm ibadethanelerini, okullarını yıkarak, insanların en temel insani ihtiyaçlarına erişmesini engelleyerek, içinde sivillerin yaşadığı binaları bombalarla yerle yeksan ederek, velhasıl her türlü utanç verici yöntemle yürütülen bir çatışma savaş değil, katliamdır” dedi. Erdoğan savaşın adını koydu. Bu bir savaş değil, İsrail’in katliamına dönüştü.

ÖRGÜT MUAMELESİ

İsrail, Filistinlilere karşı hep devlet terörü uyguladı. O nedenle terörist devlet damgasını yedi. Bir süredir bu yönü unutulmuş, İsrail’le normalleşme süreci başlamıştı. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin kurduğu ilişki, Erdoğan’ın Netanyahu ile görüşmesi gibi. Ama Gazze’ye saldırılarla birlikte İsrail gerçek kodlarına döndü.

O nedenle Cumhurbaşkanı Erdoğan da “İsrail devlet gibi değil örgüt gibi davranırsa, sonunda örgüt gibi muamele görmeye başlayacağını unutmamalıdır” diye uyardı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmasındaki en çok alkışlanan bölüm burasıydı. O nedenle diyorum ki bundan sonrasını Netanyahu düşünsün.

ABD’YE KRİTİK UYARI

CUMHURBAŞKANI Erdoğan hem İsrail konusunda hem Suriye’de PKK’ya verdiği destek üzerinden ABD’ye önemli mesajlar veriyor. Dronumuzu vurmasından itibaren Erdoğan’ın ABD’ye karşı tavrı giderek sertleşiyor. Önceki gün, “İnsansız hava aracını ABD düşürürken bu Türkiye şu anda NATO’da Amerika’nın ortağı değil mi? Bunu neyle izah edeceğiz?” diye sormuştu.

Dün de “Bu mücadelemizde, teröristlerin yanında yer alarak bize zarar verenlere cevabımızı önünde sonunda vereceğimizden kimsenin şüphesi olmasın” dedi. Bu mesaj doğrudan ABD’ye verilmiş bir mesaj. Erdoğan, “Dronu unutmadık, not ettik” dedi. Tabi ki Türkiye kendisi açısından doğru zamanda gereken cevabı verecek.

İSMET PAŞA’NIN SÖZÜNÜ HATIRLADIM

Çok üzerinde durulmadı ama Erdoğan’ın çok önemli bir uyarısı daha vardı. Bilmiyorum ben mi çok önemsedim ama Erdoğan, ABD’ye, “Türkiye, müttefiklik ilişkileri içinde olduğu her devletin ve kurumun hukukuna saygılıdır, onlardan da aynı şekilde kendi hukukuna saygı göstermelerini beklemektedir. Şayet bu denge kurulamazsa, o zaman herkesin kendi politikalarını belirleme ve kendi yolunu çizme opsiyonu meşru hak haline dönüşür” dedi.

Erdoğan’ın bu uyarısı Johnson mektubu karşısında İsmet Paşa’nın, “Yeni bir dünya kurulur Türkiye onun içinde yerini alır” sözünü çağrıştırdı.

TERÖR DESTEKÇİSİ ABD

İsrail, Gazze’de sivil katliam yapıyor. ABD ise bu katliama tam destek veriyor. ABD Başkanı Biden’ın basın toplantısını izledim. Terörle mücadeleden söz ediyordu. Acı içinde gülümsedim. Dünyada terörle mücadele konusunda konuşabilecek en son ülke ABD. Suriye’de PKK’nın hamisi ABD değil mi? Terörle mücadele bahanesiyle Afganistan’a girip sonra Afganistan’ı Taliban’a teslim eden ABD olmadı mı? Irak’ı terör örgütlerinin bataklığına kim çevirdi? PKK’yı Bekaa’dan alıp getirip Kandil’e kim yerleştirdi. Bütçesinden YPG’ye yıllık 200 milyon dolar ayıran ülke ABD değil mi?