Sesli Makale

Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) yemini şöyle başlar: “Kıbrıs Türkünün yaşayış ve hürriyetine, canına, malına ve her türlü anane ve mukaddesatına, her nereden ve kimden olursa olsun vaki olacak tecavüzlere karşı koymak için kendimi Türk milletine adadım. Ölüm dahi olsa verilen her vazifeyi yapacağım...”

TMT’yi, amacını ve TMT kahramanlarını bu satırlar anlatır, gerisi boş laftır.

Gazeteci büyüğümüz Ayşenur Aslan’ın, “Kıbrıs Türk Mukavemet Teşkilatı adada suikastlarla bilinen illegal yarı resmi bir oluşumdu” sözleri üzerine konuyu, uzmanı Doç. Dr. Mehmet Balmeyez’e sordum. KKTC’de de görev yaptıktan sonra TSK’dan Kıdemli Albay olarak emekli olan Mehmet Balyemez’in “İngiliz Yönetimi Döneminde Kıbrıs Türklerinin Siyasi Örgütlenmeleri (1923-1960)” başlıklı doktora tezi Türk Tarih Kurumu tarafından kitap olarak basıldı. Başka kitap ve makaleleri de bulunan Balmeyez, KKTC’deki üniversitelerde de görev yaptı.

TMT ne zaman, kimler tarafından hangi amaçla kuruldu? 

Rumlar, Kıbrıs’ın Yunanistan’la birleşmesinin kavramsal ifadesi ENOSİS amacına ulaşmak için 1952 yılında EOKA terör örgütünü kurdular. 1 Nisan 1955’te önce ‘İngiliz Sömürge Yönetimi’ne karşı haziran ayından itibaren de Kıbrıs Türklerine saldırmaya başladılar. Kıbrıs Türkleri de, bu saldırılar karşısında Dr. Fazıl Küçük’ün de desteklediği Kıbrıs Türk Mukavemet Birliği, Volkan, 9 Eylül Cephesi, Kara Çete, Yıldırım, Kara Şahin adı altında direniş örgütlenmelerini kurdu.

Rauf Denktaş, Dr. Burhan Nalbantoğlu ve Kemal Tanrısevdi, 1957 Kasım’da tüm direniş örgütlerini bir çatıda toplamak için TMT’yi oluşturdu. Türkiye’nin TMT’yi destekleme kararından sonra 14 TSK subayı Albay Ali Rıza Vuruşkan önderliğinde Kıbrıs’a gitti. 1958 Ağustos’ta TMT’yi yeniden organize ettiler. Kıbrıs’taki toplumlararası çatışmalar bitince TMT, gizli yollarla üye temini ve silahlanma faaliyetlerine devam etti ve yeraltına indi. Rumların, 21 Aralık 1963’te Kıbrıs Türklerini yok etmek amacıyla yürürlüğe koyduğu Akritas planı sonrasında TMT, tekrar görünür oldu ve 1976 yılına kadar Kıbrıs Türklerinin güvenliği için çalıştı. TMT, 1976’da halen KKTC’nin silahlı gücü olan Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı ve Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı’na dönüştürüldü.

Kıbrıs’taki Türklerin mücadelesindeki rolü ne oldu?

TMT, Kıbrıs Türklerinin öz savunma dinamiklerinin bir sonucu olarak 1958 yılı ağustos ayına kadar olan dönem ile 21 Aralık 1963 tarihindeki Kanlı Noel saldırılarından 20 Temmuz 1974 tarihindeki Kıbrıs Barış Harekâtı’na kadar tam bir savunma gücü olarak görevini başarı ile yerine getirmiştir.