Sesli Makale

Çin’den yayılan Korona virüsüne karşı bu ülkede yaşayan Türkler nasıl tedbir alıyor?

Son 12 ay içinde Çin’e beş kez gitmiş biri olarak ülkenin farklı bölgelerinde yaşayan tanıdıklara bu soruyu yönelttim…

Baktım ağırlıklı bölümü Türkiye’ye dönmüş.

Kalanlar da cadde ve yolların ıssız halinden ve marketlerde gıda bulamamanın sıkıntısı içinde dönüş hazırlığı yapıyordu.

Hatta batılı ülkelerin büyükelçiliklerinin çalışanlarının sayısını azaltmış olmasından daha çok, Rusya’nın sınırını kapatması onları etkilemiş.

Bu arada bazı batılı şirketlerin de şubelerini kapattığını belirttim.

“Onlara olan ilgi zaten çok yüksek değildi, bunu fırsata dönüştürmeye çalışıyor” tepkisiyle karşılaştım.

MESELEYE TÜRK BAKIŞI

Baktım, Çin’de de olsa bizim milletin meseleye yaklaşımı diğer milletlerden farklı.

Virüs meselesi konusunda kafaları karışık, netleşmesini bekliyor…

İçlerinden biri, “Sen Ankara’dasın Karşıyaka Camii’nde günde 30 kadar cenaze kaldırılıyor. Buradaki ölüm ise son bir haftada 160 kişi” dedi.

Baktım pek aldırdığı yok, bundan bir fayda çıkabilir mi diye gözleri fel fecir olmuş fırsat kolluyor.

Bu da Türk insanının girişimci tarafını göstermeye yeter aslında…

Önce Çin’de yaşayan olarak meseleye bakışlarını anlatayım…

Bir bölümü Çin ekonomisini çökertmek için ABD’nin biyolojik bir virüsü tam da yeni yıl tatilinin başladığı sırada saldığına inanıyor.

ZENGİN VİRÜSÜ

İkinci grup ise hastalığın zenginlikten kaynaklandığı inancında…

Aktardıklarına göre salgının ilk görüldüğü doğudaki Wuhan şehrinde yarasa ile ilgili inanç varmış.

Mandarin dilinde yarasayı da tanımlayan Fu ise aynı zamanda beceri, zenginlik ve bereket demekmiş.

Çorba şeklindeki sıvının içinde bulunan yarasadan bir parça ısırmak, beceri ile birlikte, bereket ve zenginliği de getirirmiş.

Yarasada bulunan virüsün insanı etkileyecek şekle dönüşmesi sonucu hastalığın çıktığına inanıyor.

BİR EVE 700 MASKE STOKU

İçlerinden biri Çinlilerin bu tür olaylar karşısında tedarik çılgınlığı yaşadığını söyledi.

“Bizim komşu bir süre önce yaşanan tuz krizinde evine 25 yıl yetecek miktarda tuz stoklamıştı” dedi.

Bir diğeri, herhangi bir ürün piyasada bulunmadığında Çinlilerin ihtiyacı olmasa da o ürünü satın aldıklarını söyledi.

Bu dönemde de en büyük sıkıntı, ister istemez ağız yüz maskesi ve kaş yanlarına kadar kapatan plastik gözlüklermiş.

“Bulursan yolla. Bizim komşu kendisi için 700 maske satın aldı” dedi. Çin hükümeti de stokçuluğun önüne geçmek için devlet ile iş yapan yabancı firmalara bulundukları ülkeden maske ve gözlük ithalatında gümrüğü kaldırmış, girişini de serbest bırakmış.

Aranan iki tip maske varmış; birincisi çok da etkili olmayan 3M95 koduyla bilinen, hastanelerde hemşirelerin veya ameliyathanelerde doktorların kullandığı basit bez parçası şeklinde olanmış.

İkincisi ise KN94 diye kodlanan daha kalın ve alt yanında bir halka şeklinde nefes giriş aparatı da bulunan maske...

Bir de yanları kapalı plastik gözlük.

YANA YAKILA MASKE ARIYOR

Normalde tanesi 5 Yuan olan basit maskelerin fiyatı 22 Yuan’a çıkmış.

Türkiye’deki fiyatını sordum, anlattı:

“Yuan ile Lira fark etmiyor; basit olan 5 lira, biraz gelişmiş olan 17 ile 22 lira… 3M diye bir modeli var, onun nefes giren bölümüne virüs engelleyici tablet konulabiliyor. Bunun şu an tanesi bin lirayı aştı… Gözlüklerin tanesi ise 10 ile 20 Yuan arasındaydı, şimdi 100 Yuan’dan aşağı yok…”

Sars virüsünün yayılımı sonrası da benzer krizlerin yaşandığını söyledi.

SIRADA 500 KİŞİ VAR

Türkiye’den maske getirmek istediklerini ancak bulmakta zorluk çektiklerini bildirdi.

Örneğin üretici bir firma, “Sizin önünüzde talepte bulunan 503 kişi var; beklerseniz sizin için de üretiriz” yanıtını vermiş.

Biri Güney Kore’den maske bulup getirmiş ve piyasaya sürmüş.

Sorunun ciddi boyutta olduğundan şüpheleri yok.

ATEŞ DÜŞÜRÜCÜ İLAÇ

Bununla birlikte en çok satılan bir diğer ürün ateş düşürücü ilaçlarmış.

Özellikle havaalanlarında batılı ülkelere gitmek isteyen Çinli turistler bol miktarda ateş düşürücü satın alıyormuş.

Bunun en ilginci de yakın zamanda Paris’te yaşanmış.

Bir kadın uçağın inmesine yakın yüksek oranda ateş düşürücü almış, denetimden geçmiş.

Birkaç gün sonra da Korona virüsü ortaya çıkmış.

YÜZ TANIMA ÇÖKTÜ

Virüs kadar endişe ettikleri bir diğer nokta ise güvenlik açığının ortaya çıkmış olması.

Çünkü Çin, bu yıldan itibaren ülkenin her yerine kurduğu kamera sistemi ile yüz tanıma uygulamasına geçmişti.

Yakın zamanda polisle de bunun tatbikatları yapılmıştı.

Suçlu olarak gösterilen bir kişi polise haber verilmeksizin Pekin’in en ıssız bölgesine bırakıldıktan 6 dakika sonra yüz tanıma sistemi kendisini bulup yakalanmasını sağlamıştı.

Çin bu yıl da yüz tanıma sistemi ile sosyal yaşam puanı uygulamasına geçecekti.

Uygulama ile insanlar sosyal yaşam puanlarına göre uçağa binip, sosyal tesis ve kamu hizmetlerinden yararlanması söz konusu olacaktı. 

Bu nedenle ülke genelinde maske kullanılması yasaktı.

yazının devamı