İbrahim Karagül : Haçlı Savaşları kadar önemli: Suriye dünya savaşına dönüştü
Tarih 11 Nisan 2017İzlenme KişiYazar İbrahim Karagül
Paylaşım
Suriye savaşı bir tür dünya savaşına dönüşür mü?Ortadoğu'nundüğümnoktası olan bu ülke, küresel ölçekte bir kamplaşmaya, cepheleşmeye, birDoğu-Batıhesaplaşmasına yol açar mı? Savaş Suriye'nin savaşı olmaktan çoktan çıktı, sorgulamamız gereken şey, savaşın bölgesel cepheleşmenin de ötesinetaşmaihtimalidir. Aylar önce“Suriye savaşı dünya savaşına dönüşmeden"başlıklı biryazıdabu ihtimale dikkat çekerek, Türkiye'nin olaya bakışınıdeğiştirmesininzorunluluğuna dikkat çekmeye çalıştım. Endişem; olayı,“Esed'in devrilmesi" parantezine sıkıştırıp büyük oyunu, yeni harita planlarını, Batı'nın ve Doğu'nun merkez güçler arasındaki güç mücadelesini görememeihtimalimizdi. Bazı şeyleri görüyor olsak da,birilerinin bizi belli parantezlere sıkıştırmaya çalışmasıkorkusuydu. Müsaadenizle o yazıdanbazı notlarıburaya almak istiyorum: Atlantikçi-Asyalı güçler savaşı için yeni cepheler Suriye gerçekten deçokulusluhesaplaşmanın, güçler çatışmasının,harita taslaklarının, jeopolitik restleşmenin, küresel iktidar paylaşımının en sıcak,en sancılı cephesihaline gelmiştir. Geçen her gün, geri dönüşü biraz daha zorlaştırmakta, çatışmayı daha da bölgeselleştirmekte, hatta küreselleştirmektedir. Mesele, Suriyelilerin meselesi olmaktan uzaklaşmakta, ülke Suriye halkının da elinden çıkıpmerkez ülkelerin savaş alanınadönüşmektedir. Yaşanan şeySuriye iç savaşıdeğildir.Rejimmeselesi değildir. Demokrasi veözgürlükmeselesi olmaktan çıkmıştır.Atlantikçi güçlerle Asyalı güçlerin kavgasıdır.Suriyeli örgütler, hangi tarafta olursa olsun, bubüyük kapışmanın figüranlarıhaline gelmiştir. Kim kazanırsa kazansın,Suriye halkı uzun süre bu ülkeye hakim olamayacaktır, ülkebaşkaları tarafındanyönetilecektir. Eğer parçalanmazsa ülke, belkionlarca yılkendine gelemeyecek, yeniden Suriye olamayacaktır. Suriye coğrafyanın, coğrafya dünyanın düğüm noktasıdır.. Bu coğrafyainsanlığın anavatanıdırveanavatanı kontrol eden dünyayı kontrol edecektir. Jeopolitik hesaplar, enerji hesapları, kara ve deniz ticaret yollarını anlatmaya bilegerek yok. Suriye nasıl Ortadoğu'nun düğüm noktasıysa, bucoğrafya da dünyanın düğüm noktasıdır. Batı'nın bu seferki müdahalesi deHaçlı Savaşlarıkadar, Moğol istilası kadar,1. Dünya Savaşıkadar belirleyici olacaktır. Dünyanın yeniden kurulduğu, biçimlendiği, güç haritasının yeniden şekillendiği bir tarih diliminde bizlerin, coğrafyanın insanlarının önümüze bakıpdar, küçük hesaplarla büyük projeleri anlama girişimlerimizhep hüsranla sonuçlanacaktır.FETÖ, PKK, PYD, IŞİDve diğer küçük örgütlerin hepsi bir şekilde bu büyük hesaplaşmanın birer parçasıdır.Bizi bir örgütle uğraştırıp, başka örgütlerle vuranları göremiyorsak, coğrafyayı da göremeyeceğiz, ülkemizin geleceğini de. Bunları yazarak Türkiye'nin bölgeye bakışında gerekirseradikal kararlaralması gerektiğine, aksi halde Suriye meselesinin“Türkiye cephesi"anlamına geleceğine değindim. Trump'ın Rusya sempatisinden “Rusya ile çatışma" tezine dönüş Bugün gelinen noktaya bakıyorum da,Suriye çoktan küresel bölünmeye, cepheleşmeye, dünya savaşına dönmüş durumda.İdlib'dekikimyasalsaldırıdan hemen sonra ABD füzelerinin saldırının yapıldığıüssübombalaması,Rusya ve İran'ın Suriye'deki kazanımlarını bir anda ucuzlattı. Obama dönemindeABD'nin bıraktığı boşluğu dolduran,Akdeniz'de güçlü bir hareket alanı kazanan,Kuzey Afrika'ya doğru genişleyenRusya etkisi, tartışmalı hale geldi.Trump yönetimi Obama'dan sonra ilk kez bölgeye döndü, bundan sonra ne yapacağı merakla bekleniyor. Elbette bu, Suriye üzerindeki güç savaşının yeniden başladığının göstergesidir. Sanırım önümüzdeki günlerdeDoğu Akdeniz'de ve Karadeniz'demüthiş çekişmelere tanık olacağız. ABD ve İngiltere, İdlib'deki saldırıdanRusya'yı da sorumlu tutarakMoskova'yaçok ağır baskıuygulamaya başladı. Trump'ın“Rusya sempatisi"nden Pentagon'un geleneksel“Rusya ile çatışma"tezine hızlı bir dönüş oldu.. NATO dışı yeni eksen ve yeni cephe dünyayı sarsar Bu da Trump yönetiminin dahaagresifpolitikalara yöneleceği, gerilimi tırmandıracağı, ABD ordusunun ve istihbaratınınoyun teorisine görehareket edeceği anlamına gelmektedir. AB'den ayrılanİngiltere ile ABD, belki NATO dışında yeni bir eksen oluşturacak, bu eksen açıktan Rusya'yı hedef alacaktır.İngiltere Dışişleri Bakanı'nın Moskova ziyaretiniiptaletmesi, ABD Dışişleri Bakanı'nınPutin'le görüşmeyi iptal etmesi önümüzdeki günlerde dahasert rüzgarlarıneseceğine işaret etmektedir. Güç savaşı Suriye'denDoğu Avrupa/Baltıklar ve Pasifik bölgesine de yayılmıştır. Doğu Avrupa/Baltıklardaki askeri hareketlilik, Pasifik'tegüya Kuzey Koreüzerinden servis edilenrestleşme, artık meselenin Suriye olmadığının göstergesidir.Merkez güçler arasında yeniden şekillenen cepheleşme, Kuzey Afrika'dan (Libya/Mısır) Irak ve Suriye'ye, Doğu Avrupa'dan Pasifik kıyılarına kadarbütün dünyayısarsacaktır. Türkiye için en tehlikeli senaryo İşte tam bu sırada yeryüzününfay hatlarına dikkatli bakmakgerekiyor. Çünkü, buradan yapılacak doğru bir okuma, nerelerde krizlerin patlayacağına dair bize net haritalar sunacaktır. 1-ABD-İngiltere ile Rusya/İran ekseni arasındaki hesaplaşma Suriye'ye taşınmıştır. Bu daSuriye savaşının seyrini değişecektir.Rejimi devirmekten öte Suriye'nin parçalanması, yeni devletçiklerin kurulması planları işleyecektir. Türkiye içinen tehlikeli senaryo,Suriye'nin parçalanmasıdır. Çünkü bu parçalanmadan hemen sonra birileri“Türkiye cephesi"açmaya çalışacaktır. 1991 Körfez Savaşı'ndan bu yana uygulanan temel strateji budur.Kuzey Suriye Koridoru bunun ilk adımıdır. 2-Obama döneminden sonra Trump yönetiminin çokagresif müdahalelerine tanık olabiliriz. Suriye'ye füze saldırısı bunun işaretidir. Rusya ile restleşme bunun işaretidir.Kuzey Koreüzerinden yürütülenPasifik güç savaşıbunun işaretidir. Atlantik eksenine hapsolma korkusu 3-ABD de Rusya da,Türkiye'nin bundan sonraki tavrını Suriye ile sınırlı görmeyecektir. Bütün coğrafya hatta küresel ölçekte kriz alanlarına yönelik Türkiye'ningenel tavrıesas alınacaktır. MeseleRakkaoperasyonu, sadeceDEAŞolmaktan çoktan çıkmıştır. Bundan sonra“sen hangi cephedesin"gibikeskin pozisyonlartartışılacaktır. Çünkü George Bush sonrası ABD'de yeni müdahaleler dönemi başlamıştır. 4-Bu dönemdeTürkiye'nin ağırlığını nerede, nasıl kullanacağı çok daha hassashale gelmiştir. Türkiye'ninstratejik değeri ucuzlamamış, aslında çok daha güçlenmiştir. Yeni güçler mücadelesinde,küresel ölçekte aranan bir ortakolarak görülecektir. Ama Türkiye, kolaycılığa kaçıp kendini Atlantik eksenine hapsederse, asıl tehdidin Atlantik'ten geldiğini, “Türkiye cephesi"nin bu güçlerce açılmak istendiğini göremeyecektir. Artık yerel değil, küresel güç oyununa göre oynamak 5-Suriye savaşı dünya savaşına zaten dönmüştür. Cepheler genişlemiş, Ortadoğu dışında Doğu Avrupa ve Pasifik'te“yeni Suriyeler"oluşmaya başlamıştır. 6- 16 Nisansonrası Ankara'nın dünyadaki buyeni ve gerçekkriz durumunu iyi tahlil etmesi veyeni bir pozisyon belirlemesizorunludur. Artıkyerel değil küresel ölçekte güç oyunlarına göre hesap yapmakgerekmektedir. Çünkü yeni oyunda bütün merkez güçler yer almaktadır. Rusya ve ABD arasında gibi görünen cepheleşme bütün bölgelerde,bütün ülkeler tarafındanhissedilecektir. 16 Nisan'dan sonra Ankara,istemese debu yönde pozisyon almaya zorlanacaktır.
YORUM YAPIN
Yorumlarınız editörlerimiz tarafından okunup onaylandıktan sonra yayına alınacaktır.