Sesli Makale

12 Eylül 2014...GSYH yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 2.1 oranında arttı. İlk çeyrekteki büyüme oranı ise yüzde 4.3’ten 4.7’ye revize edildi. Böylece yılın ilk yarısındaki büyüme oranı yüzde 3.3’le yıllık hedef olan yüzde 4’ün altında kaldı. Yılın ikinci yarısında daha yavaş büyüme temposu beklendiğinden yıllık büyümenin hedefin biraz altında kalacağı anlaşılıyor. Zaten ekonomi yönetimi de büyüme hedefinin revize edileceğini birkaç kez dile getirdi.
GSYH verilerinin detaylarına baktığımızda ikinci çeyrekte en hızlı büyüyen sektörün yüzde 2.6 oranıyla inşaat olduğunu görüyoruz. Sanayi sektörü yüzde 2.4 büyürken, hizmet sektörlerinde ortalama büyüme yüzde 2.3 olmuş. İkinci çeyrekte büyüme ortalamasını aşağıya çeken sektör ise yüzde 1.8 oranında küçülen tarım sektörü olmuş.
Aşağıdaki tabloda yılın ilk iki çeyreğinde ana kalemler itibarıyla gerçekleşen büyüme oranlarını ve bu kalemlerin nihai büyüme oranına yaptıkları katkıyı (yüzde pay çarpı büyüme hızı) özetledik:

Tabloda da görüldüğü üzere, üretim tarafında bütün sektörlerde ilk çeyreğe göre büyüme oranlarında yavaşlama görülmüş. Bu nedenle büyüme oranlarındaki yavaşlama tahminlerden fazla olsa da çok sürpriz de sayılmamalı.
Harcamalar tarafında ise özel tüketimdeki yavaşlama dikkat çekiyor. Özel kesim tüketim harcamalarında büyüme keskin bir şekilde yavaşlamış ve yüzde 3.2’den yüzde 0.4’e gerilemiş. Detaylara baktığımızda, gıda, elektrik, su, gaz gibi acil ihtiyaç harcamalarında büyüme oranı ilk çeyreğe göre artarken, haberleşme gibi harcamalarda yavaşlamış. Giyim ve ayakkabı grubunda reel olarak azalma görülmüş. Özel kesimde acil ihtiyaçlara yönelik harcamalar artarken, dayanıklı mallara yönelik harcamalar azalmış.
Yatırım tarafında ise hem kamuda hem özel tarafta daralma var. Yukarıda tabloda da özetlediğimiz üzere, tüketim tarafında özel ve kamu kesimleri büyümeye 0.3’er puan katkı yaparken, yatırım talebi daralması büyüme oranını 1.3 puan aşağıya çekmiş. Son olarak TÜİK’in açıkladığı mevsimsel dalgalanmalara göre düzeltilmiş GSYH verilerine göre yılın ikinci çeyreğinde ekonomi yüzde 0.5 daralmış. Bu da yıllık büyüme temposuna çevirilirse yüzde 1.8 küçülmeye işaret ediyor.
Akşam